Ergonomiczna kuchnia, czyli jaka?

Ergonomia w kuchni to pojęcie obejmujące wszelkiego rodzaju rozwiązania mające na celu realnie wpływać na poprawę warunków wykonywania codziennych obowiązków kuchennych związanych z przygotowywaniem posiłków oraz sprzątaniem po nich. Specjaliści zajmujący się projektowaniem i aranżowaniem pomieszczeń kuchennych wskazują, że prawidłowe zaplanowanie zabudowy meblowej oraz jej układu, a także wprowadzenie zasad ergonomii skracają przebytą w czasie przygotowywania posiłków drogę nawet o 60%, a czas poświęcony na gotowanie – o około 30%. Niniejsze wartości jasno wskazują, jak duże znaczenie w naszym codziennym życiu ma odpowiednio rozplanowana przestrzeń kuchenna. Możemy bowiem zaoszczędzić nie tylko swoją energię, ale i czas, dzięki czemu spędzimy więcej wolnych chwil ze swoimi bliskimi lub robiąc cokolwiek innego, co sprawi większą przyjemność niż wykonywanie prac kuchennych.

Podstawy ergonomii w kuchni

Jedną z najważniejszych zasad realnie wpływających na ergonomię w kuchni jest tzw. podział na strefy. Dotyczy on optymalnego zaplanowania ciągu roboczego w kuchni w taki sposób, aby poszczególne strefy i sprzęty odpowiadały kolejności wykonywanych w kuchni czynności. Ciąg roboczy to nic innego jak droga, którą pokonujemy podczas przygotowywania posiłków. Większość obowiązków kuchennych przebiega w określonej kolejności, a użytkownicy kuchni wykonują je w sposób intuicyjny i machinalny. Jednak, gdy się nad tym zastanowimy okazuje się, że działamy według codziennego schematu. I właśnie do tego schematu działania warto dopasować rozmieszczenie poszczególnych stref kuchennych i tym samym sprzętów oraz przechowywanych w szafkach akcesoriów kuchennych oraz produktów. Według zasad ergonomii kolejność prac w kuchni powinna układać się w tzw. trójkąt roboczy, co oznacza, że najważniejsze sprzęty – kuchenka, lodówka i zlew, mają być umieszczone na wierzchołkach kształtu trójkąta. Ponadto niniejsze sprzęty nie powinny być oddalone od siebie na więcej niż od 120 do 200 cm. Dzięki temu codzienne prace kuchenne będą przebiegać szybciej i wygodniej.

Podział na strefy polega na takim zorganizowaniu przechowywanych w kuchni rzeczy i sprzętów, aby były one podzielone tematycznie i ułożone w ciągu roboczym w oparciu o kolejność ich wykonywania. W ten sposób wyróżniamy:

• strefa zapasów – lodówka, spiżarka, szafka z zapasami,
• strefa zmywania – zlewozmywak, zmywarka, szafka ze środkami czystości,
• strefa przygotowywania posiłków – blat roboczy,
• strefa gotowania – kuchenka grzewcza, piekarnik, mikrofalówka, szafki z naczyniami, sztućcami i przyprawami,
• strefa przechowywania – szafki na naczynia, małe AGD i inne akcesoria kuchenne.

Wymiary mebli kuchennych a ergonomia

Kolejną kwestią mającą wpływ na ergonomię kuchenną są wymiary zabudowy meblowej. Aby codzienne korzystanie z kuchni było wygodne, wysokość blatu i poszczególnych sprzętów powinna być dopasowana do wzrostu użytkowników wnętrza. Oczywiście w sytuacji, gdy z kuchni korzysta na co dzień kilku domowników, wówczas bierzemy pod uwagę średnią wzrostu wszystkich lub wzrost osoby, która w kuchni spędza najwięcej czasu. Najczęściej stosowana jest zabudowa mebli kuchennych, której wysokość razem z blatem wynosi 85 cm. Jeżeli jednak domownicy mają ponad 185 cm wzrostu, wówczas blat powinien wynosić 90 cm. Aby określić optymalną wysokość blatu kuchennego, wystarczy odjąć od wysokości łokcia 10-15 cm.

Dla kuchennej ergonomii ważne znaczenie mają również wysokości szafek. Górne szafki wiesza się zazwyczaj na wysokości wynoszącej od 45 do 60 cm nad blatem roboczym. Dzięki temu nie będą przeszkadzać, a jednocześnie domownicy będą mogli bez trudu do nich sięgać. Najwyższa półka w szafkach, do której można sięgnąć bez potrzeby korzystania z drabinki lub stołka może być umieszczona na wysokości 170 do 190 cm. Oczywiście nie dotyczy to pawlaczy, w których przechowujemy rzeczy użytkowane okazjonalnie, gdyż do nich można sięgać z pomocą podwyższenia. Istotne jest to, aby górne szafki nie były też zbyt głębokie, by nie przeszkadzały nam podczas stania przy blacie. Najlepiej, jeśli ich głębokość wyniesie 38 do 40 cm.

Ergonomia w kuchni ma wyjątkowo istotne znaczenie, gdyż sprawia, że korzystanie z tego wnętrza staje się zdecydowanie przyjemniejsze. Dlatego już na etapie planowania swojej wymarzonej aranżacji kuchennej, dobrze jest skoncentrować się na tym by dany projekt opierał się na najważniejszych zasadach ergonomii kuchennej.